Ex-premier François Fillon lijkt de presidentskandidaat van de Republikeinen in Frankrijk te worden. Hij won de eerste ronde van de Republikeinse voorverkiezingen met ruime voorsprong op zijn rivalen Alain Juppé en Nicolas Sarkozy. Nadat 90 procent van de stemmen was geteld, stond Fillon op 44,2 procent, Juppé op 28,3 procent en Sarkozy op 20,8 procent.
Nicolas Sarkozy gaf zijn verlies toe en maakte bekend zich definitief terug te trekken uit de politiek. ‘Het is tijd voor me om een leven te beginnen met meer aandacht voor privépassies en minder aandacht voor publieke passies’, zei hij tegen zijn aanhang. Zijn politieke comeback, ingezet in september 2014, is daarmee mislukt.
Spectaculaire opkomst
In de tweede ronde van de voorverkiezingen, aankomende zondag, zal Fillon tegen Alain Juppé uitkomen, burgemeester van Bordeaux en ex-premier. Daarbij is Fillon zwaar favoriet. Hij heeft al een ruime voorsprong en de stemmen van de rechtse Sarkozy zullen eerder naar de eveneens rechtse Fillon gaan dan naar Juppé, die meer naar het midden neigt.
De opmars van Fillon is spectaculair. Een maand geleden scoorde hij rond de 10 procent in de peilingen. In een grote poll voor Le Monde werd hem donderdag nog 22 procent gegeven. Andere peilingen gaven hem 30 procent, maar niemand voorzag dat hij zo ruim zou winnen. De opmars van Fillon is zowel ten koste gegaan van Alain Juppé als van Nicolas Sarkozy. Juppé stond lange tijd rond de 40 procent, Sarkozy rond de 30 procent. Samen leken zij om de Republikeinse kandidatuur te gaan strijden.
Geloofwaardig alternatief
Fillon heeft geprofiteerd van zijn overtuigende optreden in de drie televisiedebatten tussen de Republikeinse kandidaten. Daarin was Sarkozy vaak nerveus, terwijl Juppé – toch al geen charismatische politicus – zich op de vlakte hield om maar geen fouten te maken en zijn voorsprong niet in gevaar te brengen. Waarschijnlijk vonden veel rechtse kiezers Juppé eigenlijk te ‘slap’ en gematigd. Ook Sarkozy werd door veel mensen gezien als een politicus die niet meer geloofwaardig is, omdat hij zijn kans als president heeft gehad.
Een stem op Fillon leek echter lange tijd een verloren stem, omdat hij op grote achterstand in de peilingen stond. Maar toen hij zijn opmars inzette, ontwikkelde hij zich razendsnel tot een geloofwaardig alternatief. De opkomst bij de voorverkiezingen was hoog, met ruim 4 miljoen kiezers. Volgens exitpolls bestond 15 procent van het electoraat uit linkse kiezers die een terugkeer van Sarkozy wilden verhinderen.
Wie is François Fillon en waarom kan hij president worden?
François Fillon is een politieke veteraan, net als Juppé en Sarkozy. Hij was vijf jaar premier onder Sarkozy, van 2007 tot 2012. De kern van zijn programma is economisch. Als een Franse Thatcher wil hij de economie liberaliseren, onder meer door de 35-urige werkweek af te schaffen, fors te bezuinigen op de overheidsuitgaven en 500 duizend banen van ambtenaren te schrappen.
Op het gebied van immigratie wil hij onder meer quota voor immigranten instellen en gezinshereniging moeilijker maken. Hij gaat echter minder ver dan Sarkozy en heeft een veel minder polariserende stijl. Fillon is een wat stijve man met weinig charisma, hoewel hij beschikt over een eigenschap die zeer zeldzaam is in de hoogste Franse kringen: zelfspot. Hij is een degelijke katholiek die destijds tegen het homohuwelijk was. Maar als hij aan de macht komt, zal hij het ‘huwelijk voor allen’ niet afschaffen, zo heeft hij verklaard. Wel wil hij adoptie door homo’s onmogelijk maken.
Uitstekende kans
Fillon maakt zich ook sterk voor de christenen in het Midden-Oosten. Daarom wil hij samenwerken met Rusland en de Syrische president Assad om Islamitische Staat uit te schakelen. Fillon maakt nu een uitstekende kans om de volgende president van Frankrijk te worden. Na vijf jaar Hollande wordt links kansloos geacht: te zwak en ook nog eens te versnipperd, zeker nu ex-minister van Economische Macron zich kandidaat heeft gesteld.
De tweede ronde zal vrijwel zeker gaan tussen enerzijds Marine Le Pen en Fillon – tenzij Juppé in staat is een wonderbaarlijke comeback te maken. Bij de regionale verkiezingen van december 2015 bleek Marine Le Pen nog ver van de macht verwijderd. In haar eigen bastion, Noord-Frankrijk, werd zij in de tweede ronde zeer ruim verslagen (58 tegen 42 procent), omdat (centrum-) linkse kiezers de Republikein Xavier Bertrand te hulp waren geschoten. Die linkse kiezers zouden de gematigd Alain Juppé ongetwijfeld hebben gesteund in een tweede ronde. Met François Fillon hebben ze meer moeite, vanwege diens verzet tegen het homohuwelijk en zijn liberale plannen voor de economie. Toch ligt hij nog altijd beter dan Nicolas Sarkozy, aan wie linkse kiezers een enorme hekel hebben.
Volgens een peiling uit september zou Fillon een tweede ronde van Le Pen winnen, met 61 tegen 39 procent. Tegen de leider van het Front National zou Juppé 66 procent scoren, Sarkozy 56 procent. Uiteraard geldt ook hier: het zijn maar peilingen. Bovendien worden de verkiezingen pas over een half jaar gehouden, op 23 april en 7 mei. In die tijd kan er veel gebeuren. Aanslagen bijvoorbeeld. Maar de Republikeinse voorverkiezingen laten eens te meer zien dat een politicus een dynamiek kan ontketenen die alle peilingen logenstraft.
Bron: Volkskrant
@annoz weblog 