‘Barbaarse piraterij’ door China zet conflict in Zuid-Chinese Zee op scherp

De gespannen situatie rond een betwist rif in de Zuid-Chinese Zee is uitgelopen op de ernstigste confrontatie tot dusver. De Chinese kustwacht ‘inspecteerde’ daar maandag voor het eerst een Filipijns marineschip. Daarbij zijn volgens Manilla acht Filipijnen gewond geraakt.

Marije Vlaskamp 20 juni 2024, 22:10

Schepen van de Chinese kustwacht (links) komen langszij bij Filipijnse schepen voor een ‘inspectie’ in de Zuid-Chinese Zee. Dit beeld is vrijgegeven door het Filipijnse ministerie van Defensie.Beeld AFP

Op door het Filipijnse ministerie van Defensie vrijgegeven beelden is te zien dat de Chinezen met messen, speren en machetes inhakken op Filipijnse vaartuigen. Manilla spreekt van een daad van ‘barbaarse piraterij’.

De Volkskrant Buitenland

Ontvang twee keer per week nieuws en de belangrijkste verhalen van onze correspondenten en buitenlandredacteuren.Inschrijven

De Filipijnse marine was bezig met de bevoorrading van manschappen op de Sierra Madre, een oude oorlogsbodem die de Filipijnen in 1999 hebben laten stranden op de Second Thomas Shoal, een zandbank. Daarmee verhinderen ze dat China met dat rif hetzelfde doet als met andere ondieptes in de Zuid-Chinese Zee, namelijk zandbank bezetten en opspuiten tot een eilandje voor een Chinese militaire basis.

Vis, olie en gas

Volgens het Amerikaanse Center for Strategic and International Studies had Beijing in 2022 al zo’n 1.300 hectare aan kunstmatige eilanden aangelegd. China ligt in de clinch met vrijwel alle buurlanden wegens Chinese claims op het grootste gedeelte van de rijke visgronden in de Zuid-Chinese Zee, waar ook olie en gas te vinden zijn. Beijing trekt zich niets aan van een uitspraak uit 2016 van het Internationale Arbitragehof in Den Haag dat China geen recht op de Zuid-Chinese Zee heeft.

Over de auteurMarije Vlaskamp is buitenlandredacteur van de Volkskrant en schrijft over de positie van China in de wereld. Ook volgt ze de ontwikkelingen elders in Azië. Ze was 18 jaar correspondent in Beijing.

De Sierra Madre ligt in de Filipijnse exclusieve economische zone op 200 kilometer van het eiland Palawan. Met waterkanonnen hinderen Chinese kustwachtschepen geregeld de bevoorrading, maar dit jaar werden de confrontaties feller. Zeker nadat Beijing de Filipijnen had verweten een geheim ‘herenakkoord’ met de vorige Filipijnse president te schenden. Daarbij zou beloofd zijn dat China de status quo in het betwiste zeegebied respecteert als de Filipijnen de Sierra Madre niet meer repareren. Of die afspraak echt bestaat is onduidelijk, maar als de roestende Sierra Madre niet wordt onderhouden en zinkt, is de weg vrij voor China om het rif te bezetten.

.Beeld .

Duim afgesneden

De jongste schermutseling is een zeer zorgwekkende escalatie van een toch al uiterst gespannen situatie. Niet alleen hebben de Chinezen voor het eerst steekwapens gebruikt, het was ook de eerste keer dat het wat verwondingen betreft niet bij bulten en schrammen bleef. De duim van een Filipijnse opvarende zou zijn afgesneden. Nadat Beijing eerder al zijn kustwacht had bewapend, kondigde China zaterdag inspecties van schepen in de Zuid-Chinese Zee aan. Daar mag de Chinese kustwacht ‘buitenlanders’ zestig dagen lang gevangen houden.

Volgens het Filipijnse ministerie van Defensie ramden twee Chinese kustwachtschepen, vergezeld door een twintigtal boten van Chinese vissersmilities, maandag herhaaldelijk Filipijnse vaartuigen. Op de door Manila vrijgegeven beelden is te zien hoe Chinezen proberen Filipijnse boten lek steken.

Volgens de Filipijnse generaal Romeo Brawner werd Filipijns marinepersoneel verblind door Chinese lasers en traangas, en werden keiharde piepgeluiden en sirenes over luidsprekers afgespeeld om de Filipijnse opvarenden te desoriënteren. Ook zou een Chinese legerhelikopter boven de plek van het incident hebben gecirkeld.

Daarna ging de Chinese kustwacht voor het eerst daadwerkelijk aan boord voor een ‘inspectie’. Er zijn onder meer vuurwapens in beslag genomen, die de Filipijnse marine in afgesloten dozen bewaarde ‘om oorlog te voorkomen’, aldus Filipijnse marinebronnen, die zeggen dat de marine ‘met blote handen’ tegenover messentrekkende Chinezen stond.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de kustwacht ‘professioneel en beheerst’ optrad. Beijing wijst op metalen platen waarmee Filipijnse vaartuigen zijn versterkt om minder kwetsbaar te zijn voor Chinese waterkanonnen. Zo geven beide kanten elkaar de schuld van de militarisering van het conflict in de Zuid-Chinese Zee, dat voorheen werd uitgevochten door ongewapende kustwachtschepen.

Oorlogshandeling

Het incident zet de situatie dusdanig op scherp dat de Filipijnse en Amerikaanse regering zelfs bespreken of dit als een Chinese oorlogshandeling moet worden bestempeld. In dat geval moeten de Amerikanen de Filipijnen militair bijstaan. Vorige maand zei de Filipijnse president Ferdinand ‘Bongbong’ Marcos junior het Pentagon te zullen inschakelen als er doden vallen aan Filipijnse zijde. Nu lijkt het erop dat Beijing test hoever de Chinese kustwacht kan gaan zonder dat Marcos de Amerikanen erbij haalt.

Dat de Chinese kustwacht bewapend aan boord gaat bij andermans marineschepen is ook omstreden omdat marineschepen volgens internationaal recht immuniteit hebben, zeker in de eigen exclusieve economische zone. Het probleem is dat China zijn eigen zeegrenzen hanteert en alle andere schepen in het gebied als ‘illegale grensoverschrijders’ behandelt.

Over het gehele jaar 2022 kreeg Frederieke Leeflang als voorzitter van de Raad van Bestuur een salaris van 215.976 euro

Felix Decavel Geld & Carrière 27 sep 2023

Leestijd: 2 minuten

Het salaris van NPO-‘bendeleider’ Frederieke Leeflang

Frederieke Leeflang, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NPO (Afbeelding: ANP)

Strengere teugels, een inperking van de macht en een flinke bezem. Een vernietigend advies aan het demissionaire kabinet noemt de publieke omroep “een bende”. Maar hoeveel salaris verdient Frederieke Leeflang eigenlijk, huidig bendeleider van de NPO?

De voormalige topjuriste uit de Zuidas is overigens niet de enige topvrouw van een Nederlands bedrijf die kampt met kritiek. Ontdek ook het salaris van Marjan Rintel, CEO van KLM die schermt met Schiphol over de krimp van de luchthaven.

Kritiek op de publieke omroep

In 2024 zou de NPO naar eigen zeggen een budget nodig hebben van 1,1 miljard euro. Een fikse stijging van ruim 200 miljoen euro die niet bij iedereen door de beugel kan.

Een commissie onder leiding van voormalig CDA-Kamerlid Pieter van Geel adviseert het kabinet zelfs om zo snel mogelijk schoon schip te maken van de publieke omroep. Voornamelijk het debacle rond het controversiële ON! wil Van Geelen in de toekomst vermijden door strengere voorwaarden op te leggen. De nog op te richten instantie Autoriteit Publieke Media (APM) zal bijvoorbeeld moeten helpen bij de beoordeling en toelating van nieuwe omroepen. Het Commissariaat voor de Media mag dan weer worden opgeheven als het aan Van Geelen ligt.

https://9ffdb95247f5162139890cc660915cb7.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-40/html/container.html

Volgens het advies is er sinds de uitbreiding van het takenpakket in 2015 dan ook een bende ontstaan bij de publieke omroep met “veel tegenstrijdigheden en conflicterende verantwoordelijkheden”. Strengere teugels en meer toezicht zouden deze toenemende macht van de overkoepelende NPO op de omroepen aan banden moeten leggen. Op die manier kunnen de zenders zich meer focussen op de inhoud van de programmering.

Salaris van NPO-baas Frederieke Leeflang

Of de grote bazen van de publieke omroep zich kunnen vinden in het vernietigende advies van Van Geelen, moet nog blijken. Maar hoeveel loon vang je eigenlijk als bestuursleider van onze nationale televisie?

Over het gehele jaar 2022 kreeg Frederieke Leeflang als voorzitter van de Raad van Bestuur een salaris van 215.976 euro bruto, zo blijkt uit het meest recente jaarverslag van de NPO. Dat is nét onder de balkenendenorm. De overige twee leden van de Raad van Bestuur zijn Martijn van Dam en Paul Doop. Zij verdienden respectievelijk 179.901 euro en 215.976 euro in 2022.

Verklaringen van Keijzer over bezwaar tegen een zorgcentrum t.o. haar huis ongeloofwaardig

Parlementaire vleeskeuring van kandidaat-bewindslieden doet Mona Keijzer het meeste pijn

De eerste hoorzittingen met de beoogde bemanning van het kabinet-Schoof draaiden donderdag uit op beleefde kennismakingsgesprekken, behalve de confrontatie met Mona Keijzer. De aanstaand BBB-minister van Volkshuisvesting heeft heel wat uit te leggen, vindt de Tweede Kamer.

Yvonne Hofs 20 juni 2024, 21:44

Mona Keijzer schudt fractievoorzitter Laurens Dassen van Volt de hand, donderdag bij de hoorzitting in de Tweede Kamer.Beeld David van Dam / de Volkskrant

De ochtendsessie met de drie aspirant-bewindspersonen van Binnenlandse Zaken (één minister, twee staatssecretarissen) verloopt in een gemoedelijke koffietafelsfeer, maar dat comfort wordt Keijzer niet gegund. Als de beoogde opvolger van Hugo de Jonge de Thorbeckezaal binnenwandelt, krijgt ze het meteen voor haar kiezen. ‘Laat ik de hete aardappel maar gelijk beetpakken’, begint Joost Eerdmans (JA21).

Blijf op de hoogte

Krijg een melding bij nieuws over Politiek.

De Volkskrant en het AD onthulden deze week dat Keijzer tot aan de Hoge Raad heeft geprocedeerd om de bouw van een hospice voor dementerende ouderen tegen te houden, omdat die nieuwbouw het vrije uitzicht vanuit haar eigen woning in Edam zou verpesten. Eerdmans wil weten ‘hoe geloofwaardig het dan is’ dat ze als minister van Volkshuisvesting de bezwaar- en beroepsmogelijkheden van omwonenden moet inperken. Die afspraak staat namelijk in het hoofdlijnenakkoord dat Keijzer moet uitvoeren. Haar voorganger De Jonge had ook al geconcludeerd dat veel woningbouwplannen stagneren door langdurige bezwaarprocedures van omwonenden.

Over de auteur
Yvonne Hofs is politiek verslaggever van de Volkskrant en schrijft over financiën, economische zaken en landbouw, natuur en visserij.

Volg alles over de kabinetsformatie hier.

Keijzer sputtert dat haar not in my backyard-procedure een ‘privékwestie’ is waarvan ze betreurt dat die in de media is gekomen, ‘want dit gaat niet alleen over mij, maar ook over mijn gezinsleden en mijn 80-jarige buurvrouw’. De andere eisers in de rechtszaak hebben die negatieve publiciteit en aantasting van hun privacy niet verdiend, impliceert ze. ‘Bovendien ging het ons niet om het hospice zelf, maar om de situering van het gebouw op het perceel. Daar wil ik het graag bij laten.’

Ongeloofwaardig

De aanwezige fractiewoordvoerders gaan nog even door. Ze blijven het ongeloofwaardig vinden dat Keijzer andere burgers rechten wil ontnemen waar ze zelf maximaal gebruik van maakte. Christine Teunissen (Partij voor de Dieren) merkt op dat Keijzer in haar juridische strijd tegen het hospice betoogde dat de bouw een ‘te hoge stikstofuitstoot’ zou veroorzaken en een bedreiging zou vormen voor de lokale populatie huismussen. ‘Ik kan er dus vanuit gaan dat u zich als minister aan de stikstofregels houdt en de bescherming van bedreigde diersoorten respecteert?’, vraagt ze vilein. Keijzers partij BBB wil immers juist minder natuurbescherming en lagere stikstofnormen. ‘Zolang de wet niet veranderd is, zal ik me er als minister aan houden’, antwoordt Keijzer afgemeten.

De Kamerleden pakken haar ook hard aan vanwege een uitspraak die ze vorige maand deed in het tv-programma Sophie & Jeroen. Keijzer zei dat ‘jodenhaat een onderdeel is van de islamitische cultuur’. Teunissen en Ismail el Abassi (Denk) vinden dat ze hiervoor haar excuses moet aanbieden aan Nederlandse moslims, maar Keijzer ziet daar geen reden toe. Volgens haar is de omstreden uitspraak uit de context gerukt en was ze in het praatprogramma juist ‘zéér genuanceerd’. Tegelijkertijd zegt ze: ‘We moeten ervoor oppassen dat we reële problemen niet meer mogen benoemen, alleen omdat sommige mensen dat vervelend vinden.’

Keijzers ondervragers blijven sceptisch kijken, maar dat staat haar benoeming tot minister niet in de weg. De Tweede Kamer kan haar aanstelling, en die van de andere bewindslieden, niet tegenhouden. In het Nederlandse parlementaire stelsel worden bewindspersonen per koninklijk besluit benoemd; de Kamer kan hen pas na hun aantreden wegsturen door middel van een motie van wantrouwen.

Om die reden boycotten vier partijen de hoorzittingen. CDA, SP, SGP en ChristenUnie laten verstek gaan, omdat de ondervragingen in principe geen enkele consequentie hebben. Deze fracties (en de VVD) stemden eind vorig jaar tegen het voorstel van D66’er Joost Sneller om deze parlementaire innovatie in Nederland te introduceren. SP-leider Jimmy Dijk beschouwt de drieëneenhalve dag durende vragenrondes als een ‘poppenkast’ en CDA-leider Henri Bontenbal sprak smalend van ‘spektakelpolitiek’.

De eerste dag logenstraft die cynische voorspellingen, hoewel de hoorzittingen – op de sessie met Keijzer na – weinig vuurwerk opleveren. Het zijn beleefde kennismakingsgesprekken. Eerdmans beoordeelt de openingssessie met de beoogde minister (Judith Uitermark) en staatssecretarissen op Binnenlandse Zaken als ‘een beetje tam’. ‘Maar het moet ook geen afrekening worden, want ze zijn nog niet eens begonnen.’ Geestelijk vader Sneller is verguld met de opkomst: sommige fracties vaardigen twee ondervragers af, waardoor de vier ontbrekende fracties niet worden gemist.

Muskusrattenbestrijder

De hoorzittingen leveren geen geknetter op, maar wel een aantal interessante wetenswaardigheden. NSC-kandidaat Uitermark heeft geen gewetensnood over regeren met de PVV, maar zal de rechtsstaat in de ministerraad indien nodig wel ‘spijkerhard’ verdedigen. Hoewel dat volgens haar niet nodig zal zijn, want ze vertrouwt op de ‘basislijn’ die is vastgelegd in het hoofdlijnenakkoord. Beoogd staatssecretaris Eddie van Marum heeft een glansrijke carrière als muskusrattenbestrijder zien stranden op een stel kapotte knieën. Met staatssecretaris van Digitale Zaken haalt het kabinet-Schoof een soort Neil Armstrong (de eerste mens op de maan) in huis, want Zsolt Szabó heeft als ‘een van de eerste mensen ter wereld’ een autonome drone bestuurd (een bemande drone die bestuurd wordt met een iPad).

De van minister van Onderwijs naar staatssecretaris afgezakte Mariëlle Paul, de enige bewindspersoon uit Rutte IV die ook zitting neemt in het kabinet-Schoof, ‘fronste wel even de wenkbrauwen’ toen ze van haar demotie in kennis werd gesteld. Maar dat was niet vanwege haar statusverlies, zegt ze er haastig achteraan. De nieuwe coalitie heeft haar verzekerd dat aan haar portefeuille (basis- en voortgezet onderwijs) nog net zoveel belang wordt gehecht als in het vorige kabinet.

Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins vindt studentenwelzijn ‘heel belangrijk’ en het behoud van streektalen ‘heel erg belangrijk’. En hij heeft niet zes jaar over zijn natuurkunde-studie gedaan, zoals Volt-leider Laurens Dassen suggereert, maar slechts vier jaar. Zijn promotie-onderzoek rondde hij in ruim drie jaar af, in plaats van de vier jaar die daarvoor staat. ‘En toen ik in 5 en 6 vwo zat, heb ik het conservatorium er in de avonduren bij gedaan.’ Hem kan dus niet, zoals Dassen probeert, hypocrisie worden verweten als hij volgens coalitieafspraak een langstudeerboete invoert.

Bron: Volkskrant

Siebelink, Gubbels, Kluun, Akyol, Van Reybrouck e.a. over het overlijden van Jan Cremer: ‘Hij brak een wereld open’

Een eigenheimer. Een kalfje. Een vulkaan. Iemand die met alle conventies brak. Bevriende kunstenaars en schrijvers over Jan Cremer: ‘Twee weken geleden sprak ik hem voor het laatst. We hebben samen tot 10 geteld. Meer kon niet. Daar moest ik van tranen.’

Wilma de Rek, Bo van Houwelingen, Laura de Jong en Maurits Chabot 19 juni 2024, 17:57

Schrijver en beeldend kunstenaar Jan Cremer in 2019. ‘Hij is altijd trouw aan zichzelf gebleven’, zegt schrijver David van Reybrouck.Beeld Daniel Cohen

Jan Siebelink (bevriend schrijver en generatiegenoot): ‘Jan Cremer vertelde me dat hij elke avond op zijn knieën tot God bad’

‘Jan Cremer was voor mij iemand die dingen deed die een ander niet durfde, iemand die de weg bereidde voor andere mensen om over seksualiteit te praten, over verhoudingen, over dingen waar wij alleen maar van konden dromen. Hij brak een nieuwe wereld voor ons open. Of hij navolgers heeft? Iederéén is zijn navolger, de hele wereld is een beetje Jan Cremer geworden.

‘Jan was een man die de wereld veroverde; overal waar hij kwam, moesten de mensen weten dat hij er was. Ik was verlegen en keek tegen hem op. Iemand die zichzelf zó naar voren schoof, dat kende ik niet. Ik kwam uit een totaal andere wereld, met mijn ouders en de kwekerij en het strenge geloof.

‘Later, toen ik bij uitgeverij De Bezige Bij kwam, praatte ik op recepties vaak met hem. Die gesprekken gingen over een ding: het geloof. Ik vroeg dan: Jan, geloof je nog steeds in God? Ik twijfelde altijd en wilde zo graag zekerheid, en Jan had die zekerheid wel. Hij wist zeker dat God hem zou opvangen en dat alles goed zou komen. Hij bad elke avond op zijn knieën tot God, daarna kon hij rustig slapen. Dat hielp mij. Het troostte me dat iemand die zo in het leven stond als hij, toch ook zijn ziel en zaligheid aan God toevertrouwde. Hij was ook in zijn geloof heel zelfverzekerd, ik was daar jaloers op, ik heb dat niet; ik durf niet goed te bidden, dat voelt huichelachtig.

‘Twee dagen geleden hoorde ik van zijn redacteur Suzanne Holtzer, die hier op bezoek was omdat mijn vrouw Gerda erg ziek is, dat Jan een tumor in zijn keel had en niet meer kon praten. Ik zei daarna tegen mijn vrouw dat ik hem een brief zou schrijven. Dat is er niet meer van gekomen. Maar ik zou hem geschreven hebben dat ik het altijd heel plezierig heb gevonden om hem te ontmoeten. En ik zou hem hebben gevraagd of hij nog steeds dacht dat God hem zou opvangen en ervoor zou zorgen dat hij veilig deze reis kon volbrengen.’

Klaas Gubbels (kunstenaar en studievriend): ‘Toen ik hem voor het laatst sprak, hebben we samen tot 10 geteld’

‘Jan en ik zaten samen op de Academie Kunstoefening in Arnhem. Jan was toen al wildachtig. Onze leraar zei over hem: ‘Hij heeft wat, díe jongen heeft wat.’ Jan was wat ik noem een direct talent, een open talent. Wanneer hij iets zei of deed, dan was het gelijk wat. Hoe zijn boeken waren weet ik niet, ik heb hem nooit gelezen.

‘Als we elkaar tegenkwamen, was het net alsof we elkaar zojuist nog hadden gezien. Ik heb nooit een afstand gevoeld. We hadden één ding gemeen: we zijn beiden onvolwassen gebleven. Jan was ontzettend leuk. We deden álles.

‘Twee maanden terug was hij voor het laatst bij me, om te filmen. Hij zei dat hij zijn vrienden wilde vastleggen. Nog geen twee weken geleden sprak ik hem voor het laatst. Hij was ziek. We hebben samen tot 10 geteld. Meer kon niet. Daar moest ik van tranen.

‘Het is alsof een direct familielid is heengegaan. Ik wilde hem vandaag nog bellen. Zijn dood vind ik totaal ontroerend.’

Kluun (bestsellerauteur en reclameman): ‘Er is geen enkele schrijver die zijn werk zo goed wist te verkopen als Jan Cremer.’

‘Jan Cremer hoort in een kliniek thuis of in een tuchthuis.’ ‘Dat een uitgeverij deze smeerlapperij laat zetten, drukken en in de handel brengt, is het erge.’ ‘Dit is een schandelijk boek dat vermeden moet worden.’ Het zijn maar een paar van de quotes die voorin mijn ouwe, innig gekoesterde Ik Jan Cremer-pocket staan. Briljant, om je boek zo te beginnen, dan krijg je alleen maar méér zin het te gaan lezen.

‘Er is geen enkele schrijver die zijn werk zo goed wist te verkopen als Jan Cremer. In een tijd dat het boekenvak nog heel nuffig was en op reclame maken werd neergekeken, liet hij een vliegtuigje met een banner langs de kust van Scheveningen vliegen: IK JAN CREMER DE ONVERBIDDELIJKE BESTSELLER. Hij liet een paar mooie meiden zijn boek uitdelen op het Boekenbal, zodat verschillende prominente mensen, ministers enzo, gefotografeerd werden met de roman in hun hand. Hij kocht een zilveren Mercedes en reed daar samen met een paar vriendinnen elke dag rondjes mee door Amsterdam, zodat hij werd gezien.

‘Als reclameman kijk ik daar met bewondering naar. De bravoure die eruit sprak. Hoezo zou je geen reclame mogen maken voor een boek, vroeg Cremer zich terecht af. Waarom mag men de havermout op televisie aanprijzen als het Beste Pak Havermout ter Wereld en waarom mag dat niet in de kunst, zoals literatuur?

‘Het heeft mij geïnspireerd voor de marketing van mijn eigen boek. Voor de presentatie van Komt een vrouw bij de dokter had ik acteurs ingehuurd die scènes uit het boek naspeelden. Helemaal des Cremers. Nooit spijt van gehad: ik verkocht in Nederland ruim 1 miljoen boeken, net zoiets als Cremer, geloof ik. Al verkocht Jan wereldwijd liefst vijftien miljoen exemplaren en ik 250 duizend. Baas boven baas.’

Peter Brusse, vriend en oud-correspondent voor de Volkskrant: ‘Hij schreef zoals hij praatte. Enthousiast, wild, woest. Maar hij had ook een hart van goud.’

‘Ik leerde Jan kennen via mijn broer Mark, zij zaten samen op de kunstacademie. Als student woonde hij een tijdje bij mij in huis. Maar ik heb Jan vooral veel meegemaakt in Londen, toen ik daar als correspondent voor de Volkskrant werkte en Jan dichtbij woonde.

‘Jan was een dierbare vriend, als je problemen had dan voelde hij dat en kwam hij langs. ‘We gaan een mooie fles wijn drinken’, zei hij dan. Een tijdje had hij geen rode cent maar als hij dan geld had, zei hij: Peter we gaan eten en we bestellen van alles twee.

‘Hij schreef zoals hij praatte. Enthousiast, wild, woest. Maar hij had ook een hart van goud. Het was een brutale jongen, maar dat vond ik ook prachtig want hij maakte het waar. Hij deed het niet voor de marketing, alles moest eruit bij hem, dat zie je niet alleen in zijn boeken maar ook in zijn schilderijen. Hij was als een vulkaan.

‘Zijn boeken waren allemaal waar, hij overdreef absoluut niet in al die verhalen van hem. Dat werd vaak gezegd, dat hij het mooier maakte, maar het was zoals hij het schreef. Hij had een oerkracht in zich, daar hield hij zich aan vast. Hij zou ook zeker 120 jaar worden. Daar was hij van overtuigd, dat kon niet anders.’

David Van Reybrouck (schrijver): ‘Jan Cremer werd te vaak als een viriele stier neergezet, terwijl hij óók een vertederend kalfje was.’

‘Het was op een feestje in de achtertuin van De Bezige Bij dat ik Jan Cremer voor het eerst ontmoette. Een van de redacteuren had me van tevoren gezegd: ‘Hij heeft Congo graag gelezen’. Een uur later stond ik dan eindelijk 1 minuut tegenover hem en zei hij die ene zin: ‘Ik heb Congo graag gelezen.’

‘Dat deed me veel, want ik had Jan graag gelezen. Ik las Ik Jan Cremer in de jaren negentig. De onstuimigheid ervan, het vitale, het vrijheidsverlangen dat eruit sprak, dat vond ik aantrekkelijk. De ruimte voor het intuïtieve, het kinderlijke in zijn schilderwerk inspireerde me. Mijn beste gedichten schrijf ik ook als ik het rationele kan loslaten.

‘Een meneer met Veel Vuile Manieren’, werd er in het katholieke Vlaanderen over hem gezegd. Toch vind ik dat Cremer te vaak als een viriele stier werd neergezet, terwijl hij altijd óók een vertederend kalfje was. Er zit veel tederheid in zijn proza. In Ik Jan Cremer staan passages over de tijd waarin hij in een slachthuis werkte. Vreselijk vond hij het daar, hij schrijft met enorm veel mededogen over de dieren. In zijn latere werk, zoals Canaille, zit ook een grote gevoeligheid; verlies, wanhoop – het is hartverscheurend. En toch is ook dat helemaal Jan Cremer – hij is altijd trouw aan zichzelf gebleven.’

Özcan Akyol, schrijver, columnist en tv-presentator van o.a. Eus’ Boekenclub: ‘Hij schreef over een sociale klasse die verder niet zo vertegenwoordigd was in de Nederlandse literatuur’

‘Ik was begin twintig toen ik Ik Jan Cremer voor het eerst las en ik raakte meteen betoverd door zijn boek. De verwondering en magie zat vooral in zijn stijl. Hij schreef, ook al had hij het in 1964 geschreven, zoals wij op straat met elkaar praatten. En hij schreef over een sociale klasse die verder niet zo vertegenwoordigd was, of nog steeds niet is, in de Nederlandse literatuur.

‘Ik voelde verwantschap met hem. Dat heeft te maken met stijl, maar ook met afkomst. Hij komt uit Enschede, ik uit Deventer dus het Overijsselse. Later heb ik hem ontmoet, toen heeft hij uitgesproken dat hij veel van zichzelf in mij herkende. Hij vroeg me om het voorwoord te schrijven van zijn Ik Jan Cremer/ Derde boek. Ik heb toen een schilderij van hem gekregen, dat hangt thuis en vind ik heel bijzonder.

‘Voor mij is hij heel inspirerend geweest omdat hij met alle conventies brak: met literaire conventies maar ook met marketingconventies, hij was een eigenheimer, een non-conformist. Hij was in die zin ook heel vernieuwend. Een man die dingen heeft uitgevonden in de Nederlandse literatuur, op stilistisch niveau maar ook op het niveau van hoe je werk te promoten. En hij trok zich van niemand wat aan.’

Karskens (ONG ) ‘strijder tegen onrecht’ scraapt zelf ook fors uit de omroep pot

Vergoeding Karskens en Klever (Ongehoord Nederland) ruim boven zelfopgelegde norm

+ Leeslijst

Bron: NRC

Omroep Ongehoord Nederland beloofde de salarissen van bestuurders te beperken. Toen er tegenslag kwam, werd de beloning van onder anderen beoogd minister Klever verhoogd.

• Auteurs
  • Bart Hinke
• Gepubliceerd op19 juni 2024 om 21:04
• Leestijd2 minuten

LuisterenOpen ‘luister naar artikel’Leeslijst

Foto Robin van Lonkhuijsen/ANP

https://content2.nrc.nl/sf/r.html

Bestuursleden van omroep Ongehoord Nederland hebben in strijd met het eigen beleidsplan tienduizenden euro’s extra vergoeding ontvangen. De hogere beloningen waren onder meer voor omroepdirecteur Arnold Karskens en beoogd PVV-minister Reinette Klever, zakelijk directeur.

Om deze hogere bezoldiging mogelijk te maken is vorig jaar juli een statutenwijziging doorgevoerd door de Omroepvereniging Ongehoord Nederland, blijkt uit gegevens die NRC opvroeg bij de Kamer van Koophandel. Het salaris is daarmee niet langer gemaximeerd op de helft van de Balkenendenorm, waar ON zichzelf op vastlegde toen ze het bestel binnen kwam.

De Balkenendenorm was in 2023 223.000 euro, de helft daarvan is 111.500 euro. Volgens het jaarverslag 2023 verdiende Karskens 150.547 euro. Klever ontving 140.045 euro en bestuurslid media Peter Vlemmix 135.145 euro. Deze bedragen zijn inclusief belastbare onkostenvergoedingen. Het wettelijk bezoldigingsmaximum voor bestuurders van een aspirant-omroep is 158.000 euro, daar zit Karskens bijna aan.

Financiële matiging

Ongehoord Nederland liet zich bij de aanvraag van een omroeperkenning voorstaan op financiële matiging van de salarissen. Het beleidsplan 2022-2026 van Ongehoord Nederland, op basis waarvan in 2021 het kabinet de voorlopige erkenning verleende, begint met zeven samengevatte uitgangspunten. Eén daarvan is dat de honorering van bestuurders van de rechts-radicale omroep „nooit meer dan de helft van de Balkenendenorm” bedraagt. „De hoogst denkbare beloning is voldoen aan de verwachtingen van de leden.”

Er staat in het beleidsplan ook dat ON „een uitzonderlijke positie” inneemt. ON stelt dat het publieke bestel het stigma draagt van „graaien”. Daarom is in de ON-statuten vastgelegd dat de beloning van de bestuurders en personeel nooit hoger zal zijn dan „50 procent van de maximale bezoldiging als bedoeld in de Wet normering topinkomens (WNT)”, de formele aanduiding van de Balkenendenorm.

De statuten van de Omroepvereniging Ongehoord Nederland zijn in juli 2023 gewijzigd. „Naar aanleiding van actuele ontwikkelingen, waaronder de aanvallen vanuit de NPO op ons voortbestaan en de enorme werkdruk die daaruit voortvloeide, heeft de raad van toezicht besloten af te wijken van wat hierover in het beleidsplan stond”, laat Karskens weten. De ledenraad heeft akkoord gegeven.

Lees ook

Hoe Arnold Karskens de NPO tot het uiterste dreef

Onzeker

Afgelopen zomer was het onzeker of Ongehoord Nederland in 2024 verder kon, aangezien het bestuur van de NPO toenmalig staatssecretaris Gunay Uslu (Media, D66) had verzocht de voorlopige erkenning in te trekken na drie sancties. Uslu deed dat niet, bleek afgelopen november. Inmiddels zijn twee van de drie sancties van ON herroepen door het NPO-bestuur.

In 2022 heeft Karskens met 125.127 euro ook al meer gekregen dan de helft van de toen geldende maximale norm (216.000 euro). „Toen speelden de juridische aanvallen van de NPO op ons voortbestaan ook al in alle hevigheid,” aldus Karskens. Of dit teruggedraaid wordt nu dit achter de rug is, „is aan de raad van toezicht”.

Klever, oud-Eerste en Tweede Kamerlid voor de PVV, reageerde woensdag niet op vragen van NRC. Zij is door PVV-leider Geert Wilders voorgedragen om in het kabinet van beoogd premier Dick Schoof plaats te nemen als minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp.

Mbappé : ‘de extremen dreigen de macht te krijgen’.

De bevrijding van West-Europa begon in 1944 in Frankrijk; 80 jaar later roept Mbappé op de extreme krachten in zijn land te trotseren

Yasmina Aboutaleb 18 juni 2024

Hoewel de UEFA politieke uitingen verbiedt op straffe van geldboetes, en eventueel zelfs een schorsing, besloot de Franse aanvoerder en sterspeler Mpabbé toch om jongeren op te roepen te gaan stemmen bij de aankomende parlementsverkiezingen.

Tijdens de persconferentie aan de vooravond van Frankrijks eerste EK-wedstrijd waarschuwde hij dat ‘de extremen de macht dreigen te krijgen’. ‘We moeten ons het lot van ons land aantrekken en onze normen en waarden hooghouden: diversiteit, tolerantie en respect’.

Over de auteur
Yasmina Aboutaleb is tv-recensent voor de Volkskrant.

Mbappé’s oproep geldt ook voor Bretagne. Daar werd altijd gematigd links of rechts gestemd, vertelde Europa-commentator Saskia Dekkers, afgereisd naar de regio, maandagavond in Nieuwsuur. Maar ook de nuchtere Bretonnen zijn inmiddels gevallen voor de radicale-rechtse retoriek van Rassemblement National.

De partij van Marine Le Pen kreeg bij de Europese verkiezingen 25 procent van de stemmen in Bretagne, een politieke aardverschuiving. Een lid van de regionale raad, zittend op een tafel in het RN-partijkantoor, is er – vanzelfsprekend – dolblij mee.

In een pittoreske vissershaven, waar net een schip met langoustines aanmeerde, spreekt Dekkers vissers die zeggen steeds meer naar het Rasseblement National te kijken. De teleurstelling in Macron is groot. ‘Hij gedraagt zich als een koning; hij doet wat hij wil’, zegt een vrouw in een Bretonse trui. Op een supermarktparkeerplaats vindt een vrouw dat Macron in ‘een bubbel’ leeft: ‘Hij weet niet hoe het is om van een minimumloon of klein pensioen te leven.’

Een re-enactement van D-day in de documentaireserie ‘D-Day: The Unheard Tapes’.Beeld EO/BBC

Meer Frankrijk in het bijzondere en meeslepende D-Day: The Unheard Tapes (EO, NPO2), dat het verhaal vertelt van de grootste zee-invasie uit de geschiedenis, aan de hand van niet eerder uitgezonden audio-interviews met ooggetuigen. Die opnamen worden gelipsynct door acteurs, die de (piepjonge) Amerikaanse, Britse, Duitse soldaten en Franse ooggetuigen spelen, en zo de oorlog op originele wijze tot leven wekken.

‘Wat werd er van tevoren tegen je gezegd over wat je kon verwachten?’, vraagt een interviewer in de intro van de BBC-documentaire aan een jonge Afro-Amerikaan. ‘De hel, zo eerlijk waren ze wel geweest.’

Zijn getuigenis en die van anderen wordt kracht bijgezet door archiefbeelden; bommenwerpers, zweefvliegtuigen, parachutisten en volgepakte schepen met soldaten en materieel die in het holst van de nacht vanuit Engeland de oversteek maken naar het bezette Frankrijk.

Spannend. Angstaanjagend. Hoewel de soldaten, vaak slechts 17, 18 jaar en vol bravoure, adrenaline, zenuwen, het vooral spannend vonden ‘op een goede manier’. Een jonge soldaat vertelt dat hij wel last had van zenuwen, ‘maar dan van opwinding’.

Zelfs tijdens het vechten voelden sommigen geen angst. ‘Je blijft doorgaan’, zegt een soldaat, ‘ook al sterven links en rechts maten van je, je denk dat jij het wel zult overleven.’ Het gevecht op de Benouvillebrug is amper begonnen als hij Den Brotheridge, een collega uit zijn peloton, ziet sterven. Brotheridge liet een zwangere vrouw achter.

Wie is Michael Ruperti, de nieuwe advocaat van Ridouan T.?

Advocaat Michael Ruperti.Beeld ANP

Profiel

Ridouan T. heeft in Michael Ruperti mogelijk een nieuwe advocaat gevonden. De advocaat en veteraan, die bekend staat om zijn militaire specialisme, stond eerder activist Willem Engel bij en was opponent van Thierry Baudet.

Emiel Hakkenes en Stefan Keukenkamp 

Zelden is Michael Ruperti op kantoor te vinden. Bijna altijd is hij onderweg. Naar de kazerne, naar een cliënt of naar de rechtbank. Binnenkort zal hij ook op de stoep staan van de Extra Beveiligde Inrichting in Vught om Ridouan T. te bezoeken.

Uit andere media

Ja, ik wil elke dag een nieuwsbrief ontvangen met de belangrijkste online artikelen van 11 kranten.

Ruperti is voorlopig de nieuwe advocaat van T., die sinds de aanhouding van advocaat Inez Weski, afgelopen april, zonder raadsman zat. Ruperti stelt een advocatenteam samen dat de belangen van T. gaat behartigen in de veelbesproken Marengo-zaak, waarin hij eerder zelf al een rol vervulde. Of Ruperti in dat advocatenteam plaatsneemt weet hij nog niet.

“Het feit dat hij in zo’n grote strafzaak door toedoen van het Openbaar Ministerie nu zonder zit, is mijn motivatie om hiermee aan de slag te gaan”, zei hij in het AD over zijn besluit om de verdediging van T. op zich te nemen.

Militaire achtergrond

Ruperti is een jongen van de straat die opgroeide in de Amsterdamse Bijlmer. Na zijn schooltijd studeerde hij rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waarna hij begon als militair jurist. Hij voltooide de officiersopleiding van de Koninklijke Militaire Academie in Breda en ging in 2004 op uitzending naar Bosnië.

In 2007 werd Ruperti beëdigd als advocaat. In de jaren erna groeide hij uit tot een van de bekendste advocaten in het militair strafrecht. Hij kent de wereld van defensie door en door. “Ik spreek de taal van militairen”, zei hij eerder.

Ruperti stond tal van militairen bij in strafzaken, maar hielp ook slachtoffers. Dutchbat-veteranen klopten bij hem aan, net als de nabestaanden van de twee Nederlandse militairen die sneuvelden bij het mortierongeluk in Mali in 2016. Maar Ruperti staat niet uitsluitend militairen bij; tijdens de coronapandemie verdedigde hij antivaccinatie-activist Willem Engel, die door justitie werd verdacht van opruiing.

Politieke carrière

Ruperti had al eerder een – kleine – rol in het Marengo-proces. Op 19 april werd hij gehoord als getuige, op verzoek van Inez Weski. Ruperti was namelijk de raadsman van Sil A., de verdachte commando die had verklaard dat hij wist van een plan van geheime diensten om Ridouan T. uit te schakelen. Het OM ontkende.

Ruperti is ook politiek actief. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 was hij lijsttrekker voor Oprecht. Die partij werd opgericht door ondernemer Robert van Gemeren nadat hij was geroyeerd door Forum voor Democratie. Ook Ruperti was in het verleden actief voor Forum: in 2020 was hij de tegenkandidaat van Thierry Baudet om lijsttrekker te worden. “Een intelligente man, liberaal van inslag en ik vond het ook wel fijn om op rechts iemand van kleur te hebben als lijsttrekker”, zei Van Gemeren indertijd over Ruperti.

‘Ik zie het niet als werk’

Na Weski’s aanhouding haalde Ruperti fel uit. Hij noemde de aanhouding curieus. “Ik zal haar blijven steunen, omdat ik ervan overtuigd ben dat zij, zoals ik haar ken, niks met een kwade opzet doet.”

Het bijstaan van Ridouan T. zal één van de meest complexe zaken worden uit Ruperti’s carrière. De advocaat zal bestand moeten zijn tegen de grote druk van het Marengo-proces. Ook zal hij moeten omgaan met de vele beperkingen die T. opgelegd heeft gekregen. Dat Ruperti daar niet voor terugdeinst, past in zijn strijd voor ‘rechtvaardigheid’. “Ik zie het niet als werk”, zei hij in een podcast. “Ik ben het gewoon.”

Parool

van Geert Milders is geen sprake

COMMENTAAR

NSC en VVD hoopten op een mildere PVV, maar niets is minder waar

Raoul du Pré 14 juni 2024

NSC en VVD hoopten met een nieuwe, mildere PVV in zee te gaan. Deze week liet Wilders met zijn selectiebeleid weten dat hij daar z’n buik van vol heeft.

Hoe zou Pieter Omtzigt zich nu voelen? Zijn ideaal van een extraparlementair kabinet dateert van vóór de verkiezingen. Maar daarna, toen duidelijk werd dat hij zat opgescheept met een verkiezingsuitslag én een achterban die hem in de armen van de PVV dreven, werd het de toverformule die moest garanderen dat hij weliswaar iets ging optuigen met Geert Wilders maar verder zo min mogelijk met hem te maken zou hebben. Slechts een hoofdlijnenakkoord gingen ze maken, en daarna mocht het kabinet vol buitenstaanders en experts daar z’n eigen draai aan geven, zonder dat de fracties daar nog veel mee te maken zouden hebben.

De Volkskrant Avond

Ontvang elke avond onze selectie van de dag: scherpe opinie, reportages, recensies en interviews met mensen die ertoe doen.Inschrijven

In het Volkskrant Commentaar wordt het standpunt van de krant verwoord. Het komt tot stand na een discussie tussen de commentatoren en de hoofdredactie.

Dat kon hij volhouden tot deze week. Extraparlementair wordt het kabinet zeker niet. Slechts vier van de zestien voorgedragen ministers zijn eerder geen Tweede Kamerlid geweest. Sterker: de meeste bewindslieden hebben veel meer parlementaire ervaring dan de Kamerleden die zij binnenkort tegenover zich treffen. En hoeveel afstand zij gaan hebben tot hun eigen partijleiders in de Kamer, is ook maar de vraag. De PVV’ers Faber, Agema en Madlener opereren al hun hele politieke leven onder de vleugels van Geert Wilders. De BBB’ers Keijzer en Wiersma zijn gewoon deel van de BBB-top. De VVD heeft sowieso nooit geloofd in Omtzigts vernieuwingsdrift en vaardigt traditiegetrouw loyale partijtijgers af, gepokt en gemazeld in de partijdiscipline.

Maar dat zijn alleen de procedurele bezwaren. Wezenlijker is Wilders’ selectiebeleid, dat in elk geval met de voordracht van Reinette Klever en achtereenvolgens Gidi Markuszower en Marjolein Faber mag worden beschouwd als een regelrechte provocatie. Het zijn PVV-extremisten, die soms nog hoekiger en botter formuleren dan Wilders zelf, die asielzoekers neerzetten als criminelen en ziekteverspreiders, die massief actie voerden voor Zwarte Piet (Klever) en die in de ban zijn van omvolkingstheorieën met diep racistische elementen (Faber). Het zijn ook mensen die nooit een millimeter ruimte boden voor nuance als zij op hun opvattingen werden aangesproken. In de woorden van Faber: ‘Als ze je haten, dan is het goed.’

Wilders’ impliciete boodschap is helder: hij was bereid het premierschap in te leveren, zijn halve programma ‘in de ijskast’ te zetten en in te stemmen met Omtzigts bestuurlijke idealen, maar de PVV moet wel de PVV blijven. Hij laat zichzelf niet uitgummen.

Als Wilders gematigder Kamerleden of ‘experts van buiten’ had aangedragen, had het kabinet-Schoof misschien kans van slagen gehad. Nu zelfs de VVD, die zich tot nu toe bijzonder rekkelijk toonde, vrijdag openlijk bezwaren uitte tegen Faber, zal ook Omtzigt zich zijn woorden herinneren uit zijn brief van november aan verkenner Ronald Plasterk. Daarin vroeg hij om meer garanties. ‘Hoe zeker kunnen we er van zijn dat Kamerleden en eventuele bewindspersonen zich in hun uitingen en bij stemmingen zullen houden aan de (Grond)wet, mede gelet op de uitspraak dat deze standpunten ‘in het dna’ van de partij zitten?

Hij kent nu het antwoord en dat zet deze hele constructie, na zeven maanden, weer in het licht waarin deze formatie begon: als dit kabinet er al komt, gaat het een buitengewoon onzeker bestaan tegemoet.

‘Deze plek in Parijs is een unieke mix’

Rozemarijn de Witte: ‘Meubels, kunst, fotografie, keramiek, kleding: bezoekers kunnen een deel van mijn wereld kopen.’Louis Blom. 

De Franse finesse van Rozemarijn de Witte

Nederlandse ondernemers vind je overal, dus ook in Frankrijk. Wie zijn die landgenoten met Franse finesse, wat zijn hun drijfveren, ervaringen en vooral: waarom verwezenlijken ze hun droom nou juist in Frankrijk? Met een stijlvolle DS 7 E-TENSE gaan we en route om een paar inspirerende mensen te bezoeken en hun verhalen te horen. Deze keer: creatief ondernemer Rozemarijn de Witte.

Iedereen kent LINDA. magazine. Een stuk minder bekend is de vakvrouw achter dit succes. De vrouw die het blad bedacht en er inmiddels alweer vijftien jaar geleden vertrok: Rozemarijn de Witte. Dat is niet vreemd, want ze blijft liever op de achtergrond. Ze is een conceptueel brein, die voordat ze LINDA. bedacht hoofdredacteur was van tijdschrift Ariadne, diverse succestitels bedacht en startte.

Unieke plekken creëren

De journalistiek zei ze vaarwel, maar onderscheidende concepten bedenken doet ze nog dagelijks. In plaats van nieuwe ideeën op papier, creëert ze nu unieke plekken. Zelf verdeelt ze haar tijd tussen Amsterdam, Ibiza en Parijs, waar ze haar grote liefde vond. „In een tijdschrift breng je verschillende dingen samen, herkenbaar én onverwacht, zodat je een unieke mix krijgt. Dat doe ik ook met een plek. Dat heb ik gedaan op Ibiza met ons hotel, restaurant en boutique Los Enamorados. Sterker, we veranderen daar elk jaar onze complete decoratie. Ik werk daarvoor samen met een vast team en mijn favoriete decorateur, maar we maken altijd weer iets onverwachts. Nieuwe dingen samenbrengen op een unieke plek; dat doe ik nu ook weer hier in Parijs.”

Arrogant?

We parkeren onze DS 7 E-TENSE voor de deur van haar nieuwste project, dat ruim een halfjaar geleden de deuren opende: Arrogant Verneuil, gevestigd in een oud stoffenatelier aan de Rue de Verneuil in het chique zevende arrondissement om uit te vinden wat het exact is. Allereerst die naam. Rozemarijn legt het graag uit: „Mensen die mij niet zo goed kennen, vinden me soms arrogant. Dat hoor ik dan weer van anderen. En veel mensen vinden de Parijzenaars arrogant. Daar wilde ik iets mee.

DS 7 E-TENSE: EEN LUXE AUTO MET PARIJSE ROOTS

De DS 7 E-TENSE voelt zich thuis in Parijs.Louis Blom.

DS Automobiles is geworteld in Parijs, de hoofdstad van luxe en design. Net als bij Arrogant Verneuil leverde dat een unieke mix op. De ontwerpers van de DS 7 E-TENSE haalden inspiratie uit de kunst en mode. De Parijse haute couture, de Franse horlogemakers, de Franse kristalkunst. Niet vreemd dat de DS 7 E-TENSE zich hier thuisvoelt. Met dank aan de plug-in hybride techniek rijden we stil door de straten van Parijs in dezelfde donkerblauwe DS 7 E-TENSE waarmee ook de Franse president hier wordt gereden. Een luxe bubbel in een hectische stad. Ervaar het zelf met een proefrit, maak hier een afspraak!

Albert Einstein

„‘Arrogant Paris’ moest het worden. Mijn Franse advocaat zei direct dat ik dat niet moest doen, dat zouden de mensen hier niet pikken. Toen wilde ik het juist nog meer! Ook dat arrogant? Misschien wel. Aan de andere kant: arrogant wordt juist in Parijs veel tongue-in-cheek gebruikt hoor.” Het is De Witte ten voeten uit: overtuigd van haar eigen smaak en ideeën, creëerde ze op de plek waar de achternicht van Albert Einstein meer dan veertig jaar een meubel- en antiekzaak runde, haar eigen wereld. Een wereld die overigens niet altijd is geopend, dus check altijd eerst instagram als je in Parijs bent en binnen wil lopen.

Alles is te koop

Maar wat is Arrogant Paris? De Witte: „Het is een boetiek, een showroom, plek voor evenementen, private diners, maar ook een galerie. En het is eveneens mijn eigen huis! Ik houd ervan een wereld te creëren, of het nu op papier is of zoals hier in 3D. Maar vrijwel alles wat je hier ziet is te koop. Meubels, kunst, fotografie, keramiek, kleding: bezoekers kunnen een deel van mijn wereld kopen. Vintage en nieuw. Ik verkoop werk van kunstenaars die niet meer leven, maar ik werk ook met nieuwe, opkomende designers. En we verkopen bijvoorbeeld de meubels van Piet Hein Eek hier in Parijs.”

Eigen verhaal

„Het uitgangspunt voor onze keuzes is altijd mijn eigen smaak”, vervolgt De Witte. „Ik geloof niet in marketing: iets maken omdat je denkt dat mensen iets willen. Mensen prikken daar direct doorheen. Je moet uitgaan van je eigen verhaal, alles wat je doet moet authentiek zijn. Dan weten de juiste mensen je altijd weer te vinden. Immers, word of mouth is de beste reclame. Ik heb er zelf vrijwel niets aan gedaan, maar we hebben al publiciteit gehad in de New York Times, en binnenkort verschijnt een reportage in de Vogue.”

Onverwachte mix

„Je moet iets creëren uit liefde en passie voor een bepaald idee. Daarom is alles wat je hier ziet puur mijn eigen keuze. Zelf zou ik mijn stijl omschrijven als eclectisch, want ik houd van Parijs, maar ook van Ibiza. En van Japan.” Ze besluit: „Ik wil altijd mijn horizon verbreden. Daarom is mijn stijl een onverwachte mix. Dat bestond hier nog niet, en het past perfect in deze wereldstad.”

Tekst: Henri Koegler

Ze bood aan tijdelijk een kaas zaak te komen helpen omdat de eigenaar op vakantie wilde gaan . . .

maar die kwam nooit meer terug

NRC.

Marike van der Werff: ‘De parels van het land vormen het verhaal van onze winkel.’Louis Blom. 

De Franse finesse van Marike van der Werff

‘De kaasdiversiteit is nergens zo groot als in Frankrijk’

Ondernemen in Nederland vanuit liefde voor Frankrijk. Wie zijn die landgenoten met Franse finesse, wat zijn hun drijfveren, ervaringen en vooral: wat is de rol van die Franse passie binnen hun onderneming? Deze keer: Marike van der Werff, eigenaar van de befaamde Amsterdamse Fromagerie Abraham Kef. Voor haar is het Franse land een bron van leven en inspiratie.

„Smaak, geur en herinnering. Die gaan altijd samen. En soms kun je het landschap proeven in een kaas. Zoals een Saint-Nectaire, een milde, halfharde kaas met een woeste natuurkorst uit de Auvergne. Als ik die proef, loop ik zo weer vanuit de rijpingskelder door de uitgestrekte natuur van het Centraal Massief in het oude hart van Frankrijk. Dan ruik ik dat groene landschap met z’n oude afgesleten bergen, uitgestrekte weides en dichte bossen. Als je goed proeft, kun je zelfs proeven of de kaas van zomer- of wintermelk gemaakt is. Je proeft een rijkere smaak, kruidig, bijna fruitig. Het zomerse Franse leven geeft een volheid die het leven op stal niet heeft.”

De kaas begrijpen

„Een Franse kaasmaker aan het werk zien, dwingt altijd respect af. Het is letterlijk hun leven. Ze doen altijd hun best om de kaas te begrijpen, om het leven te begrijpen. Maar ook om mij te begrijpen als ik vertel hoe mijn klanten reageren op de kaas.
De meeste Fransen zijn regionaal georiënteerd. En er is geen plek op aarde waar de kaasdiversiteit zo groot is als daar. Elke ondergrond, elk dal, elk jaargetijde geeft zijn eigen smaak of identiteit af in het natuurproduct.
Wat het land geeft, wat de traditie van het recept voorschrijft, vertalen de producenten naar wat je proeft. Wij proberen een podium te creëren voor dat landschap, maar dan in het klein. De parels van het land vormen het verhaal van onze winkel.”

Oudste kaaswinkel van Amsterdam

„Fromagerie Abraham Kef is de oudste Franse kaaswinkel van Amsterdam en werd opgericht in 1953. Al snel groeide de bekendheid in artistieke kringen. Er werden proeverijen gehouden en vanaf twaalf uur ’s middags uur vloeide de wijn rijkelijk.
Toen ik in 2003 die winkel inliep, wist ik niks van die geschiedenis. Ik had een cateringbedrijfje en zocht een plek waar ik eten kon bereiden. De toenmalige eigenaar zei: ‘Dat is goed. Ik ga op vakantie en daarna moet je me ergens mee helpen in de winkel.’
Maar hij kwam nooit terug.”

De geest van Abraham Kef

„Schuldeisers kwamen wél langs. En de Belastingdienst. Maar niet de eigenaar. Ik zocht een oud-eigenaar op en besloot aan de hand van zijn verhalen en adviezen de winkel te redden. Eigenlijk dacht ik er niet eens heel bewust bij na en had maar een taak: zo precies mogelijk de geest van Abraham Kef voortzetten. Dat ging met strenge regels: de leidraad van Kef werd een soort bijbeltje voor mij. Wat klanten aangaven in de winkel nam ik heel serieus. Trouw, devoot bijna, deed ik hoe het hoorde.”

Een nieuwe wereld

„Zo begonnen de reizen naar Frankrijk. Aanvankelijk twee keer per maand. Kazen testen, ophalen, mensen leren kennen. In Noord-Frankrijk leerden we een affineur kennen, de vakman die de kazen afrijpt. Hij opende een nieuwe wereld voor mij en hielp om kazen uit andere regio’s te krijgen.
Maar van sommige gebieden, zoals de bergen, had mijn affineur minder kennis. Daar moesten we het land zelf ontdekken. Zo wilden we dolgraag een echte zomer-Beaufort, dus gingen we langs bij de boeren. Aanbellen, vragen of we mochten proeven. Het vertrouwen winnen van de makers.”

Franse lunch

„Wanneer ik aan Frankrijk denk, denk ik aan die momenten. Aan de kaasmakers, dieren, stallen, eten dat bereid wordt. De geur van hooi, koeien, verse boter die smelt in de pan. En aan de lunch. Niet gecompliceerd, gewoon een stuk brood met kaas en misschien een glas wijn. Bij de boeren en producenten, waar je de dieren kunt zien die straks of over een paar jaar kaas geven waar ik thuis mensen blij mee maak.”

Hang naar nostalgie

„Het tempo van Fransen is anders dan bij ons. En ze kunnen wat bonkig overkomen, zeker als ze je niet kennen. Maar als je echte interesse toont in hun vak, zie je een andere kant.
Fransen hebben een bepaalde hang naar nostalgie. Er zit zoveel verlangen in dat land. En naast die prachtige wijnen en kazen zit er ook iets onmiskenbaar plats in die cultuur, iets primitiefs. Een verlangen naar een leven dat gaat over smaak, geur, herinnering, het creëren van het artisanale. Elke kaas heeft zo’n eigen belofte.”

Beetje Frankrijk in Amsterdam

„Inmiddels leveren we met Kef aan een aantal uitstekende restaurants en hebben we drie vestigingen in Amsterdam, waarvan eentje in Noord met een proeflokaal zoals Abraham die zelf opzette. Zijn interieur haalden we terug bij de Belastingdienst. Puur omdat we een beetje Frankrijk in Amsterdam wilden behouden.”

Tekst: Gandor Bronkhorst